De aardkorst bestaat uit gesteenten die zijn samengesteld uit verschillende mineralen. Verschillende minerale combinaties vormen gesteenten; mineralen zijn samengesteld uit elementen.
De drie belangrijkste soorten gesteenten die in de aardkorst worden aangetroffen, zijn stollingsgesteenten, sedimentaire en metamorfe gesteenten. Deze categorisering is gemaakt door geologen, afhankelijk van de tektonische processen die deze rotsen hebben gecreëerd.
Stollingsgesteente, sedimentair versus metamorf gesteente
Het belangrijkste verschil tussen stollingsgesteenten, sedimentaire en metamorfe gesteenten is dat ze gebaseerd zijn op hun bron, ontwikkeling, structuur, categorisering, enz. Stollingsgesteenten ontstaan wanneer magma afkoelt. Aan de andere kant vormen precedentgesteenteafzettingen de basis van sedimentaire en metamorfe gesteenten die ontstaan als gevolg van de verandering van andere gesteenten.
Stollingsgesteenten worden gevormd door afkoelen en stollen van magma of lava die door het aardoppervlak barsten. De meeste van deze rotsen zijn kristallijn. Graniet, rhyoliet en gabbro zijn voorbeelden van stollingsgesteenten.
Sedimentgesteenten ontstaan door een combinatie en afzetting van alle andere voorafgaande gesteenten, of door microscopisch kleine fragmenten van de overblijfselen van wezens die zich hechten aan de basis van waterwegen. De structuur van deze rotsen is gefragmenteerd. Arkose, vuursteen en conglomeraat zijn voorbeelden van afzettingsgesteenten.
Hitte en druk veroorzaken chemische en sterke veranderingen in reeds bestaande gesteenten, resulterend in metamorfe gesteenten. De rotsen zijn ongelooflijk taai en hebben een gelaagd uiterlijk. Marmer, gneis, leisteen en andere metamorfe gesteenten zijn voorbeelden.
Vergelijkingstabel tussen Stollings, Sedimentair, en metamorfe gesteenten
| Parameters van vergelijking: | Stollend Rocks | Sedimentair Rocks | Metamorfe gesteenten |
| bron | Stollingsgesteenten ontstaan uit gesmolten materiaal (magma of lava). | Sedimentaire gesteenten bestaan uit eerdere rotsafzettingen, relikwieën en kleine fragmenten van het dier die het hebben overleefd. | Metamorfe gesteenten worden gevormd door de verandering van andere gesteenten. |
| Creatie | Wanneer gesmolten vulkanisch materiaal afkoelt en stolt, vormt het stollingsgesteenten. | Wanneer sedimenten zich verzamelen, bezinken en stollen aan de voet van waterlichamen, ontstaan er sedimentaire gesteenten. | Metamorfe gesteenten ontstaan als andere reeds bestaande gesteenten fysiologische en biochemische veranderingen ondergaan als gevolg van druk en temperatuur. |
| Structureel ontwerp | De basisstructuur van stollingsgesteenten is kristalachtig. | Sedimentaire gesteenten zijn gefragmenteerd en hebben een interne gelaagdheid die bekend staat als bedding. | Metamorfe gesteenten zijn extreem hard en kunnen qua uiterlijk gestreept of gelaagd zijn. |
| Oppervlak | Het tempo waarmee stollingsgesteenten zijn afgekoeld, bepaalt hun textuur. Texturen variërend van grof tot glazig zijn aanwezig. | Afhankelijk van drukspanning, tijd en afzettingsomgeving vertonen sedimentaire gesteenten een verscheidenheid aan texturen. Het grootste deel hiervan lijkt wazig. | De foliatie van rotsformaties wordt veroorzaakt door druk. Bepaalde rotsen kunnen gestreept en niet-gebladerd zijn. |
| Verschillende soorten | Opdringerige en extrusieve stollingsgesteenten (verhard door lava op het aardoppervlak) zijn de twee vormen van stollingsgesteenten. | Klastische, organische en chemisch gecreëerde afzettingsgesteenten zijn de drie soorten afzettingsgesteenten. | De twee belangrijkste soorten metamorfe gesteenten zijn gelaagde en niet-gelaagde metamorfe gesteenten. |
Wat zijn stollingsgesteenten?
Wanneer de gesmolten toestand afkoelt en hard wordt om gekristalliseerd materiaal te creëren, worden er stollingsgesteenten gevormd. Deze gesteenten worden 'primair' genoemd omdat ze uit vloeistof zijn gevormd (vergeleken met hoogwaardige sedimentaire en metamorfe gesteenten, die zijn gevormd uit reeds bestaande gesteenten).
De rotsen zijn wijdverspreid, goed voor 95 procent van de bovenste aardkorst. Verder zijn er ongeveer 700 verschillende soorten van deze rotsen. Basalt is een bekend stollingsgesteente dat wordt gebruikt bij de ontwikkeling van de meeste aanrechtbladen.
Wat zijn sedimentgesteenten?
Sedimentaire gesteenten worden gemaakt van antecedentgesteenten en stukken van eerder levende wezens door erosie, doorvoer, afzetting, compressie en samensmelting. Gedurende miljoenen jaren vormen deze rotsen zich aan de voet van waterlichamen zoals oceanen en rivieren.
Sedimentgesteenten worden geclassificeerd in zandsteen, organische en chemisch neergeslagen gesteenten. Klastische sedimentaire gesteenten ontstaan als gevolg van de fysieke verwering van voorafgaande gesteenten.
Sedimentair gesteente is duurzaam gegroeid en is gemaakt van de overblijfselen van vergane levende organismen die zich in de loop van de tijd hebben verzameld en opgehoopt. Er kan een chemische reactie optreden tussen twee mineralen die in gesteenten aanwezig zijn. Telkens wanneer deze mineralen bevriezen, slaan ze neer, wat resulteert in de vorming van geochemische sedimentaire gesteenten.
Sedimentaire gesteenten omvatten breccia, klastisch, kleisteen, ooliet, dolosteen en schalie.
Wat zijn metamorfe gesteenten?
Voorafgaande gesteenten voeren biochemische en fysiologische transformaties uit zodra ze worden blootgesteld aan belasting en temperatuurschommelingen, wat leidt tot metamorfe gesteenten. De rotsen worden blootgesteld aan hitte van maximaal 150 graden Celsius en worden in grotere hoeveelheden van 1,500 psi gedwongen om extra stenen te verkrijgen.
Metamorfe gesteenten worden in twee typen ingedeeld. Niet-gebladerde rotsen missen de dun omlijnde structuur die gebladerde rotsen hebben.
Het overgrote deel van de korst bestaat uit metamorfe gesteenten. Het is een standaard stille steen. De Taj Mahal is een enorme metamorfe rots die volledig uit marmer bestaat. Voorbeelden zijn onder meer groenschist, myloniet, vuursteen, hoornfels en andere metamorfe gesteenten.
Belangrijkste verschillen tussen stollingsgesteenten, sedimentaire en metamorfe gesteenten
- Gesmolten materiaal hardt uit om stollingsgesteenten te maken. Sedimentaire en metamorfe gesteenten daarentegen worden gevormd uit reeds bestaande gesteenten.
- Stollingsgesteenten zijn kristallijn, sedimentair gesteente is verbrijzeld en gelaagd, en metamorfe gesteenten lijken bladvormig of niet-bladig te zijn.
- Het bovenste gedeelte van de aardkorst bestaat voor 95 procent uit stollingsgesteenten, terwijl de resterende fractie uit verschillende gesteenten en mineralen bestaat.
- Vergeleken met stollingsgesteenten, die in de aardkorst of mantel worden aangetroffen, en sedimentair gesteente, dat zich op de bodem van waterlopen bevindt, bevinden afzettingen van metamorf gesteente zich dichter bij het oppervlak.
- Graniet, het bekendste stollingsgesteente, wordt gebruikt voor het maken van keukenwerkbladen. Zeezout is een sedimentair gesteente dat wereldwijd wordt gegeten. Marmer en andere metamorfe gesteenten worden gebruikt om huizen en gebouwen te bouwen.
Conclusie
De ontstaansgeschiedenis, structuur, samenstelling en andere kenmerken van stollingsgesteenten, sedimentaire en metamorfe gesteenten kunnen ze duidelijk onderscheiden. De drie soorten gesteenten lijken hetzelfde mineraal of dezelfde sedimenten te zijn die door een gesteentecyclus gaan.
Verwering en cementering kunnen bijvoorbeeld een stollingsgesteente in sedimentair gesteente veranderen. Als het wordt blootgesteld aan variaties in druk en hitte, kan dit gesteente verder veranderen in een metamorf gesteente.
Referenties
- https://pubs.geoscienceworld.org/sepm/jsedres/article-abstract/33/3/559/95657
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0016714285900018
Ik heb zoveel moeite gestoken in het schrijven van deze blogpost om jou van waarde te kunnen zijn. Het zal erg nuttig voor mij zijn, als je overweegt het te delen op sociale media of met je vrienden/familie. DELEN IS ️
